Fajerwerki/Głośne dźwięki
Fajerwerki sprawiają, że nasze uroczystości są bardziej atrakcyjne, wnosząc dodatkowy element hałasu i efektów wizualnych, ale dla naszych kotów lub psów – może to być bardzo stresujaca i trudna sytuacja.
Zachowania, jakie może prezentować pies bojący się wystrzałów fajerwerków:
Szukanie schronienia lub chowanie się w małe przestrzenie, zakopywanie.
Ucieczki, chodzenie tam i z powrotem.
Załatwianie się w domu.
Nadmierne pobudzenie np. drżenie, dyszenie, rozszerzone źrenice, ślinienie.
Wokalizacja - nadmierne szczekanie, wycie.
Domaganie się ciągłej uwagi opiekuna.
Jeśli Twój ulubieniec przejawia jakiekolwiek z wymienionych zachowań, to może potrzebować pomocy w poradzeniu sobie z tą trudną dla niego sytuacją.
Istnieją rozwiązania, które każdy właściciel jest w stanie zastosować, by zwierzęta mniej się bały i poczuły się pewniej, tak, by okres wybuchów fajerwerków i petard był jak najmniej stresujący.
Przygotowanie zwierzaka należy rozpocząć odpowiednio wcześniej. Warto porozmawiać z prowadzącym lekarzem weterynarii na temat tego problemu i przygotowania zacząć 12 do 6 tygodni przed okresem sylwestrowym.
Długotrwała terapia behawioralna polega na modyfikacji zachowania. Wymaga wcześniejszego rozpoczęcia – nawet 6 miesięcy przed. W tym przypadku warto zasięgnąć pomocy u wykwalifikowanego behawiorysty zwierzęcego, który ustali pełen plan terapii behawioralnej.
W niniejszym poradniku przedstawiamy informacje dotyczące zarówno krótko- jak i długoterminowego postępowania.
Kilka słów o naszej ekspertce i autorce poniższych filmów.
Aleksandra Słyk-Przeździecka
LEKARZ WETERYNARII
BEHAWIORYSTA ZWIERZĘCY
TRENER SZKOLENIA PSÓW.
Tytuł lekarza weterynarii uzyskała w 2003 roku na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
W latach 2005-2008 ukończyła Studia Podyplomowe w zakresie Chorób Psów i Kotów.
Ukończyła Kurs Dyplomowy COAPE dający uprawnienia Behawiorysty Zwierzęcego (DIPLOMA OF THE PRACTICAL ASPECTS OF COMPANION ANIMAL BEHAVIOUR AND TRAINING).
W 2010 roku została członkiem SBiT COAPE Polska, a w październiku 2011 zdobyła status Behawiorysty Praktyka DipCABT (COAPE).
Od 2012 do 2016 roku Prezes Stowarzyszenia Behawiorystów i Trenerów COAPE Polska.
Członkini Polskiego Towarzystwa Etologicznego (PTEtol.), Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (PSLWMZ), Federation of European Companion Animal Veterinary Association (FECAVA) oraz World Small Animal Veterinary Association (WSAVA).
- Przyzwyczajanie – przygotuj miejsce na co najmniej 3 tygodnie przed Sylwestrem, aby zwierzak miał czas polubić swoją kryjówkę.
- Umiejscowienie – kryjówkę najlepiej zlokalizować w pomieszczeniu gdzie zwierzak szuka spokoju i czuje się komfortowo. Przykładowo, jeśli zwierzak lubi chować się za kanapą umieść kryjówkę właśnie tam.
Ważne! Takie miejsce powinno być oddalone od okien. Jeśli masz problem z umiejscowieniem kryjówki w pokojach, to możesz zorganizować ją w łazience. Zabudowane legowisko najlepiej przykryć (np. kocem), pozwoli to na dodatkowe wytłumienie odgłosów wystrzałów. - Dostęp – pozwól swojemu zwierzakowi dowolnie korzystać z kryjówki, nie zmuszaj go do przybywania w tym miejscu. Absolutnie nie używaj jej jako miejsca odbywania kary!
- Wielkość – kryjówka nie powinna być za duża ani za ciasna. Ma spełniać ona rolę przytulnej i bezpiecznej norki, gdzie zwierzę będzie mogło swobodnie leżeć na boku.
Wyściel legowisko „używanym” kocem, ręcznikiem lub jakimś Twoim ubraniem. Będzie to źródło „przyjaznego” zapachu, co zwiększy poczucie bezpieczeństwa zwierzaka.
umieszczaj w kryjówce przysmaki, ulubione zabawki. Wywoła to pozytywne skojarzenia z docelowym miejscem i zachęci do częstszego przebywania w nim.
Naturalną reakcją obronną zwierzęcia w obliczu zagrożenia jest ucieczka. Dlatego warto zadbać o możliwość identyfikacji zwierzęcia
poprzez czipowanie i/lub zawieszenie adresówki z danymi kontaktowymi przy obroży psa.
Jeśli to możliwe wyprowadzaj psa na spacerna smyczy wtedy, gdy jest jeszcze jasno na zewnątrz. To zmniejszy ryzyko narażenia go
na przerażające odgłosy wystrzałów, które zazwyczaj rozpoczynają się już w okresie świątecznym.
Ważne! W przypadku mocno nasilonej wrażliwości na głośne dźwięki wprowadzenie terapii behawioralnej i/lub leków psychotropowych może być niezbędne.
Zylkene® Zawira hydrolizat trypsynowy alfa-kazeiny jest znany z wywoływania stanu relaksacji u noworodków karmionych mlekiem matki.
Zylkene® stosuje się u psów i kotów reagujących nadmierną bojaźliwością bądź niepokojem.
Zylkene® łagodząc niepokój poprawia zdolności przystosowawcze zwierząt i wspomaga przywrócenie ich naturalnego zachowania.
- Wyjdź na dłuższy spacer wcześniej, gdy jest jeszcze jasno. Najlepiej, aby było to spokojne miejsce, gdzie prawdopodobieństwo wystrzałów jest mniejsze. Pamiętaj, aby pies był na smyczy!
- Upewnij się, że wszystkie okna w domu są zamknięte.
TERAPIA BEHAWIORALNA
Jeśli Twój pupil wykazuje silną reakcję psychoruchową i nie radzi sobie z odgłosami burzy, to po zakończeniu sezonu burzowego warto zastanowić się nad rozpoczęciem terapii behawioralnej. Pozostawienie tego problemu bez jakiejkolwiek interwencji może uogólnić strach na inne hałasy i nasilić reakcje lękowe. Uogólniony lęk prowadzi do upośledzenia funkcji życiowych i wielu problemów natury medycznej.
Odwrażliwianie na dźwięki
i przeciwwarunkowanie
W pracy behawioralnej ze zwierzakami, które boją się głośnych dźwięków najczęściej wykorzystywanymi
technikami są: odwrażliwianie i przeciwwarunkowanie.
Odwrażliwianie polega na przyzwyczajaniu psa do dźwięku fajerwerków na poziomie, który nie wywołuje
u niego strachu. Pies uczy się być spokojnym przy rosnącym poziomie hałasu. Dodatkowo powiązanie pojawiania się dźwięku fajerwerków z ulubionymi smakołykami lub zabawą może sprawić, że psiak zacznie postrzegać wybuchy petard jako zapowiedź czegoś miłego (tzw. przeciwwarunkowanie). Cały proces wymaga czasu i umiejętności. Dlatego terapię należy rozpocząć nawet pół roku przed „sezonem fajerwerków”
we współpracy ze specjalistą, który stworzy szczegółowy plan pracy.
Kontynuuj stosowanie suplementów uspokajających Zylkene, dopóki nie będziesz całkowicie przekonany, że Twój zwierzak czuje się komfortowo. Dla niektórych może to potrwać kilka dni, dla innych kilka miesięcy.
1. Fragmenty odgłosów fajerwerków (1 min 58 s)
2. Kompletny dżwięk fajerwerków (5 min 1 s)
3. Kompletny dżwięk fajerwerków (4 min 30 s)
Głośność początkowa to najwyższa głośność, jaką zwierzę może tolerować bez żadnej reakcji. Dźwięk ten może być bardzo cichy, nie martw się, jeśli ledwo go słyszysz.
- Upewnij się, że zwierzę jest spokojne i zrelaksowane poprzez uprzednie podanie smakołyku lub zabawki.
- Odtwórz ścieżkę dźwiękową komponentu z głośnością Zerową
- Powoli zwiększaj głośność (pamiętaj o przerwach między dźwiękami, nie zwiększaj głośności zbyt szybko), aż zwierzę wykaże łagodną reakcję, np. drgnięcie ucha
- Zmniejsz głośność z powrotem do poziomu, w którym zwierzę nie zareagowało – jest to głośność początkowa. Dobrym pomysłem jest zapisanie tej wartości.
- Jeśli zwierzę wykazuje skrajną reakcję, a dźwięk jest ledwo słyszalny, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii lub wykwalifikowanym behawiorystą zwierzęcym.
- Upewnij się, że zwierzę jest spokojne i zrelaksowane, możesz wcześniej podać mu smakołyk lub zabawkę w pomieszczeniu, w którym czuje się komfortowo.
- Odtwórz ścieżkę dźwiękową fajerwerków nr 1 z głośnością początkową ustaloną powyżej.
- Jeśli zwierzę reaguje na dźwięk:
- Wyłącz dźwięk
- NIE wchodź w interakcję ze zwierzęciem w żaden sposób.
- Spróbuj ponownie później, przy niższej głośności i gdy zwierzę całkowicie się uspokoi.
- Jeśli zwierzę NIE reaguje:
- Możesz nagrodzić to spokojne zachowanie
- Odtwarzaj utwór przez minutę, a następnie zatrzymaj
- Odtwórz utwór ponownie później lub następnego dnia przy tej samej głośności
- Kontynuuj to ćwiczenie codziennie, aż zwierzę będzie zrelaksowane przez cały czas trwania utworu. Każdy utwór zostanie automatycznie zapętlony, dzięki czemu można go odtwarzać przez żądany czas (10-15 minut).
- Każda sesja może być wykonywana wielokrotnie każdego dnia, o ile zwierzę jest zrelaksowane w momencie jej rozpoczęcia. Należy przeprowadzać co najmniej jedną sesję dziennie.
- Rozpocznij proces ponownie od kroku 1, ale z nieco większą głośnością. Ponownie zacznij od jednominutowych sesji i stopniowo zwiększaj ich długość w jednominutowych odstępach.
- Zwiększaj głośność w ten powolny i kontrolowany sposób, aż zwierzę będzie zrelaksowane, gdy utwór będzie odtwarzany z realistyczną głośnością. Upewnij się, że zwierzę jest zrelaksowane przy tej ścieżce z fragmentami odgłosów (nr 1) 2 lub 3 razy i o różnych porach dnia, zanim przejdziesz do pełnej ścieżki odgłosów fajerwerków.
- Rozpocznij cały proces od nowa z kompletnymi dźwiękami fajerwerków (nr 2). Pamiętaj, aby sprawdzić ustawienie głośności przed rozpoczęciem.
- Gdy zwierzę nie będzie reagować przy pełnych odgłosach fajerwerków (nr2) o realistycznej głośności 2 lub 3 razy i o różnych porach dnia, przejdź do pełnego pokazu fajerwerków (nr3). Pamiętaj, aby sprawdzić ustawienie głośności przed rozpoczęciem.
Rodzaj wsparcia powinien być dostosowany do reakcji zwierzęcia dlatego skonsultuj się ze swoim lekarzem weterynarii lub zasięgnij porady u wykwalifikowanego behawiorysty zwierzęcego
(np. www.behawioryscicoape.pl).
